NL
Het proceswater in de glastuinbouw moet aan strenge eisen voldoen. In 2027 geldt nul-emissie. De samenwerking tussen techniekleverancier Agrozone en meet- en regelspecialist JUMO speelt hierop in met all-round zuiveringsinstallaties op basis van ozon. ‘De sensor is één van de belangrijkste onderdelen van onze installatie.’
Accountmanager Werner van Mullekom van Agrozone is gepokt en gemazeld in de verschillende waterstromen van de glastuinbouw. Het relatief kleine bedrijf is een nichespeler in waterzuiveringstechnologie op basis van ozon in de voor de Nederlandse economie belangrijke bedrijfstak. De eisen die glastuinders aan hun proceswater stellen, zijn hoog, niet in de laatste plaats ingegeven door strenge wet- en regelgeving. “De tuinbouw is een zeer diverse sector. Hetzelfde geldt voor het tuinbouwwater”, zegt Van Mullekom. “Drinkwater heeft een redelijk constante samenstelling en kwaliteit. Het water voor de kassenteelt is per bedrijfslocatie en per teelt anders. Zo worden er telkens andere meststoffen aan toegevoegd. Ook het gebruik van regenwater of bronwater loopt uiteen. De belangrijkste eis is dat het voedingswater voor de kassen volledig ontsmet is. De virusdruk in de glastuinbouw is fors.”
Er komen nog grotere uitdagingen aan. In 2027 moet de glastuinbouw al het proceswater circuleren. Het doel van deze Europese regelgeving, in ons land geïmplementeerd in het Activiteitenbesluit, is dat tuinders geen afvalwater meer lozen. Sinds 2018 geldt al een verbod op het lozen van afvalwater, dat gewasbeschermingsmiddelen bevat. De regels in het Activiteitenbesluit schrijven voor dat 95 procent van de gewasbeschermers uit het water worden gehaald. Het water moet in een zuiveringsinstallatie, goedgekeurd door de technische Beoordelingscommissie Zuiveringsinstallaties Glastuinbouw (BVG), worden behandeld. Bedrijven moeten volgens een meetprotocol aantonen dat zij dit minimaal vereiste zuiveringsrendement halen. “Waterkwaliteit was belangrijk en wordt dus nog belangrijker”, zegt Van Mullekom. “Met onze Hortizone-installatie waren we een van de eerste leveranciers die aan deze regelgeving voldeden. Ook de gewasbeschermers die meedruppelen met het irrigatiewater, kunnen we voor 99,9 procent verwijderen. We zijn klaar voor de nulemissie-eisen.”
Agrozone werkt al langer samen met JUMO. In het type Aqualine-installaties van Agrozone is de meet- en regelapparatuur voor waterkwaliteitsanalyses van dit bedrijf standaard ingebouwd. De samenwerking gaat ver terug. Van Mullekom moest het even navragen bij oprichter Cees de Haan van het bedrijf, geestelijk vader achter de behandelingstechniek op basis van ozon. Voordat Agrozone ruim tien jaar geleden werd opgericht, kenden de eerste ozoninstallaties al sensoren van JUMO. “De verklaring achter deze keuze”, licht Van Mullekom toe, “was de technische ondersteuning. Sensoren kunnen op den duur vervuilen en afwijkingen laten zien. Voor onze installaties is het cruciaal dat defecte sensoren of sensoren die niet goed functioneren, zo snel mogelijk worden nagekeken of vervangen. Bovendien heb je een partner nodig die meedenkt bij het oplossen van problemen in het veld. Daar loop je altijd tegenaan. Op JUMO kunnen we vertrouwen. Naast de technische ondersteuning heeft het bedrijf een palet aan meet- en regeltechniek in huis, dat de vereiste zuiveringsrendementen en waterkwaliteiten in de tuinbouw dekt. De sensor is 1 van de belangrijkste onderdelen van onze installatie.”
De belangrijkste instrumenten voor de waterbehandeling zijn pH- en redox-sensoren voor het meten van respectievelijk de zuurgraad en het oxiderend vermogen van water (lees: vermogen om vervuiling af te breken). “Als de pH van het water niet goed is, dan verloopt de desinfecterende werking met ozon eveneens niet goed. Dat is ook het geval, als de redox niet goed is”, vertelt accountmanager Richard Jepkes van JUMO. “De pH- en redoxmetingen moeten exact kloppen voor de juiste ozonbehandeling van het water. Dat werkt heel nauw.” De beide sensoren worden in installaties sinds enige tijd in tweevoud uitgevoerd, voor de eerste meting en een controlemeting. Agrozone en JUMO gaan dit nu ook in de installaties van Agrozone doorvoeren. De eerste installaties worden daar al mee uitgerust.
De meet- en regeltechniek ontwikkelt zich nog verder. Jepkes legt uit dat de analyse-apparatuur van JUMO op de zuiveringsinstallaties van Agrozone een aparte stand-alone behuizing hebben. “Sensoren moeten eens in de zoveel tijd worden gekalibreerd, vaak zelfs wekelijks. Normaal moet je de sensor dan uit de installatie halen en deze vervolgens in een vloeistof kalibreren. In onze installatie vindt de kalibratie in de analyse-unit zelf plaats. Dat is een groot voordeel voor de continuiteit van het zuiveringsproces, want anders zou je daar veel kalibratietijd aan kwijt zijn.”
Een onbetwiste trend is dat de besturing van het meet-en regeldeel van installaties zich steeds meer naar de cloud toe beweegt. “Onze monteurs lopen met hun tablet door fabriek en kunnen zo alle sensoren controleren”, licht Jepkes de voordelen toe. In het verlengde hiervan zijn SPE-sensoren (Single Pair Ethernet) in opkomst. Deze slankere vorm van bekabeling voor stroom en de overdracht van data maakt het mogelijk langere afstanden in de fabriekshal af te leggen zonder versterkers te hoeven plaatsen om het signaal te verbeteren. "Dat is beslist ook een uitkomst”, zegt Jepkes, voor de vaak tientallen meters lange tuinbouwkassen.”
De ozongenerator is de basistechniek van Agrozone (en zit in de naam van het bedrijf verweven: ‘Agr-ozon-e’). De zuiveringstechniek op basis van oxidatie met actieve zuurstof bloeide na de eeuwwisseling op als duurzaam alternatief voor chemische zuiveringsmiddelen. De eerste klanten in de tuinbouw waren de tulpenbollentelers. Voor het bewaren van de tulpenbollen in de bewaarcellen ging men met de installaties van Agrozone ozongas doseren. Het uitvalpercentage van zo’n vijftien procent ging nagenoeg terug naar nul. Na het rooien van de tulpenvelden is veel water nodig om de bollen te wassen. Het afvalwater werd succesvol met ozon-oxidatie gezuiverd. Daarop haakten ook telers van andere gewassen aan en kreeg het bedrijf een stevige reputatie als duurzame waterbehandelingspecialist.
Oxidatie met ozon (O3) geldt als een robuuste zuiveringstechniek. Door het extra O-atoom in ozon worden ongewenste stoffen (bacteriën, virussen en verontreinigingen) in afvalwater door krachtige oxidatie direct afgebroken, waarop zuurstof (O2) overblijft. In het geval van micro-organismen worden de celwanden en het genetisch materiaal van cellen geoxideerd. Het ontsmette water bevat tot 300 procent zuurstof. De tuinbouwgewassen kunnen er dus ook nog beter van groeien, wat het oogstrendement vergroot.
Bijzondere eigenschap van de ozontechniek is ook dat er geen omzetting naar nitriet plaatsvindt. Nitriet is een probleem in met name de komkommerteelt, want het kan dunne en vervormde komkommers geven. Tomaten en paprika’s zijn daar weer minder gevoelig voor. Agrozone heeft recent bij een klant aan kunnen tonen dat zijn ozon-techniek 98,5 procent van het nitriet afbreekt.
De installatie van Agrozone maakt ter plekke met van perslucht (door een compressor uit omgevingslucht) ozon aan (tot 1.000 gram/uur). De ozon wordt onder vacuüm aangezogen en opgemengd in water. Daarna komt het opgemengde water in een reactor waar het bloot staat aan 1 bar waterdruk, waardoor het reactiever wordt. De zuiveringscapaciteit van de installatie is 120 m3/uur voor regenwater en 50 m3/uur voor het lastige ‘drainwater’. Glastuinders zijn verplicht dit overtollige drainwater op te vangen en opnieuw te gebruiken als voedingswater.
.png)
Het proceswater in de glastuinbouw moet aan strenge eisen voldoen. In 2027 geldt nul-emissie. De samenwerking tussen techniekleverancier Agrozone en meet- en regelspecialist JUMO speelt hierop in met all-round zuiveringsinstallaties op basis van ozon. ‘De sensor is één van de belangrijkste onderdelen van onze installatie.’
Accountmanager Werner van Mullekom van Agrozone is gepokt en gemazeld in de verschillende waterstromen van de glastuinbouw. Het relatief kleine bedrijf is een nichespeler in waterzuiveringstechnologie op basis van ozon in de voor de Nederlandse economie belangrijke bedrijfstak. De eisen die glastuinders aan hun proceswater stellen, zijn hoog, niet in de laatste plaats ingegeven door strenge wet- en regelgeving. “De tuinbouw is een zeer diverse sector. Hetzelfde geldt voor het tuinbouwwater”, zegt Van Mullekom. “Drinkwater heeft een redelijk constante samenstelling en kwaliteit. Het water voor de kassenteelt is per bedrijfslocatie en per teelt anders. Zo worden er telkens andere meststoffen aan toegevoegd. Ook het gebruik van regenwater of bronwater loopt uiteen. De belangrijkste eis is dat het voedingswater voor de kassen volledig ontsmet is. De virusdruk in de glastuinbouw is fors.”
Er komen nog grotere uitdagingen aan. In 2027 moet de glastuinbouw al het proceswater circuleren. Het doel van deze Europese regelgeving, in ons land geïmplementeerd in het Activiteitenbesluit, is dat tuinders geen afvalwater meer lozen. Sinds 2018 geldt al een verbod op het lozen van afvalwater, dat gewasbeschermingsmiddelen bevat. De regels in het Activiteitenbesluit schrijven voor dat 95 procent van de gewasbeschermers uit het water worden gehaald. Het water moet in een zuiveringsinstallatie, goedgekeurd door de technische Beoordelingscommissie Zuiveringsinstallaties Glastuinbouw (BVG), worden behandeld. Bedrijven moeten volgens een meetprotocol aantonen dat zij dit minimaal vereiste zuiveringsrendement halen. “Waterkwaliteit was belangrijk en wordt dus nog belangrijker”, zegt Van Mullekom. “Met onze Hortizone-installatie waren we een van de eerste leveranciers die aan deze regelgeving voldeden. Ook de gewasbeschermers die meedruppelen met het irrigatiewater, kunnen we voor 99,9 procent verwijderen. We zijn klaar voor de nulemissie-eisen.”
Agrozone werkt al langer samen met JUMO. In het type Aqualine-installaties van Agrozone is de meet- en regelapparatuur voor waterkwaliteitsanalyses van dit bedrijf standaard ingebouwd. De samenwerking gaat ver terug. Van Mullekom moest het even navragen bij oprichter Cees de Haan van het bedrijf, geestelijk vader achter de behandelingstechniek op basis van ozon. Voordat Agrozone ruim tien jaar geleden werd opgericht, kenden de eerste ozoninstallaties al sensoren van JUMO. “De verklaring achter deze keuze”, licht Van Mullekom toe, “was de technische ondersteuning. Sensoren kunnen op den duur vervuilen en afwijkingen laten zien. Voor onze installaties is het cruciaal dat defecte sensoren of sensoren die niet goed functioneren, zo snel mogelijk worden nagekeken of vervangen. Bovendien heb je een partner nodig die meedenkt bij het oplossen van problemen in het veld. Daar loop je altijd tegenaan. Op JUMO kunnen we vertrouwen. Naast de technische ondersteuning heeft het bedrijf een palet aan meet- en regeltechniek in huis, dat de vereiste zuiveringsrendementen en waterkwaliteiten in de tuinbouw dekt. De sensor is 1 van de belangrijkste onderdelen van onze installatie.”
De belangrijkste instrumenten voor de waterbehandeling zijn pH- en redox-sensoren voor het meten van respectievelijk de zuurgraad en het oxiderend vermogen van water (lees: vermogen om vervuiling af te breken). “Als de pH van het water niet goed is, dan verloopt de desinfecterende werking met ozon eveneens niet goed. Dat is ook het geval, als de redox niet goed is”, vertelt accountmanager Richard Jepkes van JUMO. “De pH- en redoxmetingen moeten exact kloppen voor de juiste ozonbehandeling van het water. Dat werkt heel nauw.” De beide sensoren worden in installaties sinds enige tijd in tweevoud uitgevoerd, voor de eerste meting en een controlemeting. Agrozone en JUMO gaan dit nu ook in de installaties van Agrozone doorvoeren. De eerste installaties worden daar al mee uitgerust.
De meet- en regeltechniek ontwikkelt zich nog verder. Jepkes legt uit dat de analyse-apparatuur van JUMO op de zuiveringsinstallaties van Agrozone een aparte stand-alone behuizing hebben. “Sensoren moeten eens in de zoveel tijd worden gekalibreerd, vaak zelfs wekelijks. Normaal moet je de sensor dan uit de installatie halen en deze vervolgens in een vloeistof kalibreren. In onze installatie vindt de kalibratie in de analyse-unit zelf plaats. Dat is een groot voordeel voor de continuiteit van het zuiveringsproces, want anders zou je daar veel kalibratietijd aan kwijt zijn.”
Een onbetwiste trend is dat de besturing van het meet-en regeldeel van installaties zich steeds meer naar de cloud toe beweegt. “Onze monteurs lopen met hun tablet door fabriek en kunnen zo alle sensoren controleren”, licht Jepkes de voordelen toe. In het verlengde hiervan zijn SPE-sensoren (Single Pair Ethernet) in opkomst. Deze slankere vorm van bekabeling voor stroom en de overdracht van data maakt het mogelijk langere afstanden in de fabriekshal af te leggen zonder versterkers te hoeven plaatsen om het signaal te verbeteren. "Dat is beslist ook een uitkomst”, zegt Jepkes, voor de vaak tientallen meters lange tuinbouwkassen.”
De ozongenerator is de basistechniek van Agrozone (en zit in de naam van het bedrijf verweven: ‘Agr-ozon-e’). De zuiveringstechniek op basis van oxidatie met actieve zuurstof bloeide na de eeuwwisseling op als duurzaam alternatief voor chemische zuiveringsmiddelen. De eerste klanten in de tuinbouw waren de tulpenbollentelers. Voor het bewaren van de tulpenbollen in de bewaarcellen ging men met de installaties van Agrozone ozongas doseren. Het uitvalpercentage van zo’n vijftien procent ging nagenoeg terug naar nul. Na het rooien van de tulpenvelden is veel water nodig om de bollen te wassen. Het afvalwater werd succesvol met ozon-oxidatie gezuiverd. Daarop haakten ook telers van andere gewassen aan en kreeg het bedrijf een stevige reputatie als duurzame waterbehandelingspecialist.
Oxidatie met ozon (O3) geldt als een robuuste zuiveringstechniek. Door het extra O-atoom in ozon worden ongewenste stoffen (bacteriën, virussen en verontreinigingen) in afvalwater door krachtige oxidatie direct afgebroken, waarop zuurstof (O2) overblijft. In het geval van micro-organismen worden de celwanden en het genetisch materiaal van cellen geoxideerd. Het ontsmette water bevat tot 300 procent zuurstof. De tuinbouwgewassen kunnen er dus ook nog beter van groeien, wat het oogstrendement vergroot.
Bijzondere eigenschap van de ozontechniek is ook dat er geen omzetting naar nitriet plaatsvindt. Nitriet is een probleem in met name de komkommerteelt, want het kan dunne en vervormde komkommers geven. Tomaten en paprika’s zijn daar weer minder gevoelig voor. Agrozone heeft recent bij een klant aan kunnen tonen dat zijn ozon-techniek 98,5 procent van het nitriet afbreekt.
De installatie van Agrozone maakt ter plekke met van perslucht (door een compressor uit omgevingslucht) ozon aan (tot 1.000 gram/uur). De ozon wordt onder vacuüm aangezogen en opgemengd in water. Daarna komt het opgemengde water in een reactor waar het bloot staat aan 1 bar waterdruk, waardoor het reactiever wordt. De zuiveringscapaciteit van de installatie is 120 m3/uur voor regenwater en 50 m3/uur voor het lastige ‘drainwater’. Glastuinders zijn verplicht dit overtollige drainwater op te vangen en opnieuw te gebruiken als voedingswater.
Wat moet je doen vóór 2023 & 2027?
.svg)
